Kardinaal Reinhard Marx (°1953) aartsbisschop van München en voormalig voorzitter van de Duitse bisschoppenconferentie, heeft op vrijdag 21 mei 2021 zijn ontslag aangeboden aan paus Franciscus. Hij doet dat omwille van het falen van de kerk bij de aanpak van seksueel misbruik: “Sommigen in de Kerk willen dit element van medeverantwoordelijkheid en dus ook de medeplichtigheid van de instelling niet erkennen en blijven zich daarom verzetten tegen elke hervorming en dialoog met betrekking tot de misbruikcrisis.” Hiermee verwijst hij impliciet naar de felle weerstand tegen het proces van de Synodale Weg van de Duitse bisschoppen in overleg en samenspraak met de katholieke leken over de toekomst van de katholieke Kerk in Duitsland. Marx beklemtoont dat dit synodale pad van de katholieke Kerk in Duitsland, ondanks alle weerstand, moet worden voortgezet.
Ik was me, met het oog op een artikel in een volgende Nieuwsbief, net aan het verdiepen in de figuur van de Duitse theoloog en psychotherapeut Eugen Drewermann (°1940). Hem werd in 1991verboden les te geven nadat hij zich kritisch had geuit over onder andere het celibaat en hoe de maagd Maria in de rooms-katholieke kerk gezien werd. Niet lang daarna werd hij als priester op non-actief gesteld, waarna hij uiteindelijk – op zijn 65e verjaardag – de katholieke kerk de rug toe keerde.
Reinhard Marx is een ander verhaal. Alhoewel hij ervoor bekend staat dat hij de kerk wil openzetten voor holebi’s en vrouwen meer kerkelijke functies wil laten bekleden, moet zijn ontslag vooral gezien worden als een reactie op de crisis in het bisdom Keulen. Daar probeert al jaren kardinaal Rainer Maria Woelki een reuzengroot schandaal (minstens 200 daders en meer dan 300 slachtoffers) toe te dekken. Sinds 2010 hebben al meer dan twee miljoen Duitsers de katholieke kerk verlaten. Deze uitstroom heeft te maken met die vele misbruikschandalen. Vandaar ook de uitspraak van de voorzitter van het Comité van Duitse katholieken: “Het is de verkeerde die opstapt”.
Marx en Drewermann hebben een diepe onvrede met de officiële katholieke kerk gemeen. De maatregelen tegen Drewermann werden getroffen in dezelfde tijd dat wij, met Evangelisatie Levensnabij, worstelden met die kerk. Al deden we ons best ‘om daar niet teveel energie aan te verspillen’. De brief van paus Johannes Paulus II die de priesterwijding exclusief aan mannen voorbehoudt (mei 1994) ging toen nog grotendeels aan ons voorbij. Maar het ontslag van Jacques Gaillot als bisschop van Evreux (januari 1995) was de druppel die de emmer deed overlopen. In april 1996 was Drewermann te gast in Oostkamp; hij kreeg het hoofdartikel in de Nieuwsbrief van mei-juni 1996.
We zijn 25 jaar verder. De secularisatie heeft zich in onze contreien in recordtempo doorgezet. In april 2010 bereikte het schandaal van het kindermisbruik bij ons zijn hoogtepunt met de zaak Roger Vangheluwe. Daar heeft zijn opvolger en huidig aartsbisschop De Kesel wel adequaat op gereageerd. Hij besteedde tijdens zijn episcopaat in Brugge (2010-2015) heel wat tijd en aandacht aan de slachtoffers van vroeger kindermisbruik in het bisdom. In 2012 richtten de Belgische bisschoppen en hogere oversten opvangpunten op waar slachtoffers van seksueel misbruik zich kunnen melden. Ze maken duidelijk aan de melder hoe aan de melding gevolg wordt gegeven en verwijzen door. Tot 2016 werden 655 slachtoffers van seksueel misbruik erkend. Zij krijgen een tegemoetkoming en daarvoor heeft de kerk tussen 2012 en 2016 3,9 miljoen euro uitgetrokken. In 2014 werd een Raad van Toezicht opgericht met het oog op een coherent beleid onder alle bisdommen inzake de opvolging van daders van seksueel misbruik.
Spijt het aantreden van paus Franciscus in maart 2013 blijft het op het hoger echelon ‘Roma mora’ (Rome wacht). De noodzakelijke hervormingen komen er niet van. Met de leden van onze werkgroep hebben we daar nooit op gewacht om plaatselijk en persoonlijk te doen wat moet gedaan worden.