Het televisieprogramma ‘Iedereen Beroemd’ gunde ons onlangs een inkijk in het oude klooster van de karmelietessen in Gent. Daar woonden tot 2017 ongeschoeide karmelietessen. Schoenen moeten ze wel gehad hebben, maar voor de rest leefden ze afgezonderd en uiterst sober. Hun vroegere tandarts toonde in het programma hoe hij een pakketje moest afgeven via een draaiend doorgeefluik. Een priester vertelde mij erbij dat de zusters nog op matrassen gevuld met hooi sliepen. Middenin het bruisende Gent leefden de zusters achter hun kloostermuren een leven van gebed. Sommigen zouden het religieus fanatisme noemen.
Toch ging de poort van het slotklooster soms open. Als er zusters waren met tandklachten, dan mocht de tandarts komen. Die had een oudere tandartsstoel in het klooster laten instaleren. De priorin fungeerde als tandartsassistente. Hoe traditioneel-religieus de zusters ook waren, als er medische nood was, moest de arts komen. Dat lijkt evident, maar dat is het misschien niet helemaal. De zusters hadden ook blijven kunnen bidden tot de één of andere heilige. Of de tandpijn religieus kunnen interpreteren als een offer, als “lijden met Christus”. Misschien deden ze dat ook, ik weet het niet, maar uiteindelijk werd er wel een arts bijgehaald. Zelfs slotzusters leken te beseffen: sommige dingen behoren tot het geloof, andere tot de wetenschap. Als iemand tandpijn heeft, dan is een specialist nodig. Dan werd het vertrouwen in een tandarts gesteld.
Hoe anders de anti-vaxers. Hun geloof is absoluut. Of ze nu het holisme van Ingeborg aanhangen of vol vuur een complottheorie verdedigen, hun overtuiging is alles. Ze wijken er niet van af. Ze gelovigen heilig in “natuurlijke weerstand”. Hoe hard de journalist in het journaal ook zijn best deed de betogers tegen de coronamaatregelen erop te wijzen dat in de ziekenhuis haast enkel niet-gevaccineerden liggen, telkens kwam er weer een drogreden als antwoord. “Ze maken ons zo veel wijs.” “Ik heb de cijfers niet zelf kunnen verifiëren.” Het gesprek bloedde dood.
Denkt u dat de karmelietessen in Gent precies begrepen hoe de tandarts een gaatje weer kon vullen of een tand ontzenuwen? Vast niet. Toch stelden ze vertrouwen in hem. Denkt u niet dat hun geloof alles voor hen betekende? Vast en zeker. Toch wisten ze: is iemand ziek, dan is het beste wat we kunnen doen te vertrouwen op de wetenschap en de expert.
Wat ik van de ongeschoeide karmelietessen heb geleerd? Wat je overtuiging ook is, zie er de grenzen van in. Laat je vaccineren. Als je niet doet voor jezelf, doe het voor iemand anders. Of laat je overtuigen door paus Fransicus: “Je laten vaccineren is een daad van liefde.”
(Vincent Orroi)