Het wereldnieuws werd de voorbije jaren gedomineerd, eerst door de coronapandemie, daarna door de oorlog in Oekraïne en laatst door de vreselijke aardbeving in Syrië en Turkije. Hoe erg deze crisissen ook zijn, daarmee schoof de aandacht voor de klimaatverandering naar de achtergrond. Ten onrechte. Want op lange termijn blijft dit de grootste uitdaging voor onze planeet aarde.
Het waren jonge mensen die vanaf januari 2019 de problematiek op het voorplan zetten. Aanvankelijk wekten ze bij vele volwassenen wrevel: “Ze zouden beter studeren in plaats van te spijbelen”. Langzaam drong het besef door: ze hebben groot gelijk. Deze jongeren komen op voor hun eigen toekomst en voor de volgende generaties. Wijzelf treffen schuld: wij, volwassenen, hebben totnogtoe veel te weinig gereageerd. Meer zelfs: we hebben deze catastrofe mee veroorzaakt.
Wetenschappers hadden er nochtans al decennia voor gewaarschuwd: we zijn op de verkeerde weg. De versterkte broeikasgassen die de mens uitstoot, zijn de voornaamste oorzaak van de verstoring van het klimaat op deze aardbol. Het belangrijkste broeikasgas in België is koolstofdioxide (CO2), dat in 2021 86,3% van de totale broeikasgasuitstoot vertegenwoordigde. Methaan (CH4) was goed voor 6,3%, distikstofoxide (N2O) voor 4,8. De vijf grootst-vervuilende landen veroorzaken samen ongeveer 6 biljoen euro aan globale inkomensverliezen.
Wat heeft dit nu met vasten te maken? De levensstijl van de Westerse mens is de eerste verantwoordelijke voor de uitstoot van deze gassen. Je kan daar een getal opzetten: dat van onze koolstofvoetafdruk. Dit is een maat voor de uitstoot van CO2 als gevolg van het gebruik van fossiele brandstoffen in het verkeer, luchtvaart, transport, productie van elektriciteit, verwarming enz. De grootte van deze voetafdruk veroorzaakt de klimaatverandering.
Hoe kan die verminderd worden? Het overheidsbeleid kan er wellicht de grootste invloed op uitoefenen. Maar uiteindelijk gaat het om ons individueel gedrag: om de manier waarop we ons verplaatsen, hoe gemakkelijk we het vliegtuig gebruiken, of we ons huis goed isoleren, hoe verkwistend we omgaan met ons eten, onze kleren, enzovoort. Kunnen we dan ‘vasten’ naar onze tijd toe niet zo vertalen: als een oefentijd om meer duurzaam, mededeelzaam en dankbaar om te gaan met de aarde die God ons heeft toevertrouwd?
(Rob)