Een strofe over onmacht en bevrijding
Ik
las het in interviews met dichteres Ellen
Deckwitz en met Jos Geyssels.De verwachting is dat de armoede in
België van 16 tot 25 procent zal oplopen.
Corona slaat in die groep nog een tweede keer toe.
Blijven we ermee akkoord gaan dat mensen lage lonen krijgen
zodat onze behoeftes gretig worden vervuld?
Blijven we leven in een systeem dat mensen opvreet?
Luidt de bevrijding van het virus ook de bevrijding in van de slaven?
Zou dat de inhoud van de eerste strofe kunnen zijn?
Een strofe over kwetsbaarheid
Over
kwetsbaarheid dat het nieuwe normaal geworden is.
Over de aandacht die er groeide voor de kwetsbaarheid die schuilt in elk van
ons.
Of zoals Marian Verkerk het beschrijft: “De kwetsbaarheid als kenmerkend aspect
van wie wij mensen zijn, wordt nu heel erg onderstreept.
Tot voor kort leek het alsof slechts een aantal van ons kwetsbaar was
en dat de meerderheid individueel kon werken
aan de vervulling van zijn levensproject,
en daar ook controle en grip op leek te hebben.
Dit virus dringt aan ons op dat wij kwetsbaar
zijn, allemaal.”
Zingt
deze strofe over een oude samenleving
waarin mensen wederzijdse afhankelijkheid zoveel als mogelijk ontweken?
Waarin persoonlijke autonomie als hoogste streven werd beschouwd?
En dat het dan plots fundamenteel kantelde naar een nieuwe ervaring,
een nieuw normaal van ‘er samen voor gaan’, van ’het samen doen’?
Een strofe over het verlangen
Dit
moet er zeker in.
Over het verlangen naar een onbestaand ‘vroegerwashetbeter’
of het verlangen naar tijdelijke en voorbijgaande belevingen.
En hoe dat plaats maakte voor een ander
soort verlangen.
Het verlangen naar de warmte van elkaar.
Het verlangen naar het visioen van Jezus.
Het verlangen naar een gerechtige wereld.
Naar ik ben er voor u.
En natuurlijk ook naar knuffels en gevulde terrassen,
klinkende glazen en schallende liederen,
vrolijke vrienden en spelende kinderen.
Een strofe over verantwoordelijkheid
Over
het virus dat ons een spiegel voorhield
en dat ons duidelijk maakte dat het naast kwetsbaarheid
ook over verantwoordelijkheid ging.
Marian Verkerk schrijft: “Wij zijn als samenleving zo gericht op
zelfredzaamheid,
op verantwoordelijkheid nemen voor jezelf,
terwijl je verantwoordelijkheid ook kunt zien
als verantwoordelijkheid
voor jezelf
én voor diegenen die door
jouw handelen kwetsbaarder worden.”
Zal een strofe in de ballade
die nieuwe opgenomen verantwoordelijkheid bezingen?
Een strofe over solidariteit
Er
worden laptops ingezameld voor kansarme leerlingen.
Er worden voedselpakketten uitgedeeld.
Burgers en middenveldorganisaties steken de handen uit de mouwen.
Jos Geysels vindt dit lovenswaardig en bemoedigend.
Maar meer is nodig, zegt hij.
Zal er dan ook gezongen worden over een overheid
die geïnspireerd werd door die initiatieven van haar burgers?
En deze solidariteit ook vertaalde in een concreet beleid
die het opneemt voor de stijgende groep mensen onder de armoedegrens?
Een strofe over de nieuwe richting / heroriëntatie
Zal
er in de ballade gezongen worden over de lockdown
en de nieuwe mogelijkheden die mensen ontwikkelden
en zo uitzicht gaven op een beloofd land?
Over hoe de kwade droom werd ontmaskerd
en nieuwe oriëntatie gaf aan een oud visioen.
Hoe mensen een nieuwe
weg insloegen naar een nieuwe normaal?
Of bleef alles toch bij het oude normaal?
Betekende de bevrijding van het virus ook een bevrijding van de valse profeten?
Een strofe over het nieuwe normaal in het postcoronium
Over
een nieuw begrip dat eigenlijk al redelijk oud bleek te zijn.
In 1918, op het einde van de eerste wereldoorlog,
voorspelde een tijdschrift dat ‘the new normal’ zou aanbreken,
dat ‘in de plaats komt van het oude normaal’.
Het verwijst naar een nieuwe realiteit
die aanbreekt na een schokkende gebeurtenis.
Zal deze strofe zingen over de retour naar het oude normaal?
Over een pauzeknop die we even ingedrukt hadden?
Of over de tijd die we achter ons lieten
en de aangebroken tijd van de ingeloste belofte, de bevrijding?
Ellen Deckwitz (Deventer, 20 mei 1982) is een Nederlandse dichteres, schrijfster, theatermaakster en columniste – Marian Verkerk, Nederlandse hoogleraar zorgethiek (https://sociaal.net/achtergrond/onze-kwetsbaarheid-wordt-nu-onderstreept/) – Jos Geyssels, voormalig voorzitter van armoedeplatform Decenniumdoelen