De kans is groot dat de voorbije weken iemand uit je omgeving een dierbare heeft verloren. Dat hoeft niet eens een slachtoffer van het coronavirus te zijn. Al zou dat best kunnen: wellicht de bejaarde moeder of vader van een buur, van een goede bekende of een familielid.
Je had de uitvaartdienst willen bijwonen. Maar dat kon nu niet. Hoe triest moet het zijn: naast de rouw om het sterven kwam dát daar nog bovenop. Geen behoorlijk afscheid, noch vóór noch na het overlijden. Geen steun van vrienden die je eens goed vastnemen. Niet eens een handdruk of een schouderklopje.
Kan je dan werkelijk niets doen om die persoon te troosten? Rouwexpert Manu Keirse zegt het volgende: “Mensen zitten vaak met een gevoel van onmacht omdat ze iemands verdriet willen wegnemen, maar dat gaat niet. Je kunt wel mensen helpen met hun rouwtaken (*) vanuit verbondenheid. Sta open voor wat iemand vanuit het verdriet te zeggen heeft. Ik zeg nooit sterkte of gecondoleerd, maarprobeer iets persoonlijks te zeggen of te schrijven. Mijn gouden raad: stuur een brief naar de persoon in rouw. Ook al heb je dat nog nooit gedaan, het is nooit te vroeg of te laat. Schrijf gewoon iets vanuit je hart.”
Ik heb dat zelf ondervonden, 40 jaar geleden, toen mijn vader gestorven is. Ik kreeg veel kaartjes met deelneming. Het enige dat ik, tot op de dag van vandaag, onthouden heb is een brief. Ik weet nog wat erin stond. Ik weet nog van wie hij kwam: niet eens van iemand die ik bijster goed kende. En mijn vader had de schrijver ervan helemaal niet gekend. Maar die brief deed me het meest van al deugd.
Een brief schrijven is uit de mode. Een kort sms’je of een mail is zoveel gemakkelijker. Maar zegt doorgaans veel minder. Probeer eens een brief. Gewoon iets vanuit je hart, zoals Keirse dat verwoordt. Het zal je buur, bekende of familielid een steun zijn.
(*) Wat bedoelt hij met ‘rouwtaken’? “Het gaat niet om het verdriet te aanvaarden of te verwerken. Je leert alleen ‘leven met’. De vier rouwtaken hierbij zijn: de realiteit onder ogen zien, de pijn ervaren, je aanpassen en opnieuw leren genieten terwijl je de herinnering bewaart. Het einde van het rouwproces is niet vergeten, niet loslaten, maar anders vasthouden.”
Rob