1. Het begint met een misviering. Met die woorden werd de aanstelling van Donald Trump als de 47ste president van de Verenigde Staten aangekondigd. Toegegeven, het is geen rooms-katholieke maar een episcopale mis, maar toch. Wat is de betekenis van een kerkdienst op zo ‘n ‘plechtigheid’? Wat is de band tussen president Trump en de boodschap van Jezus van Nazareth?

2. Onlangs had ik een weekdagmis met bewoners van een plaatselijk rvt. Omdat het evangelie die dag ging over de genezing van een melaatse, zei ik na het evangelie iets over de uitsluiting van mensen met een huidziekte toentertijd. En over “mensen en groepen die thans uitgesloten werden of worden, met name holebi’s, vreemdelingen, transgenders en asielzoekers”.

Uitzonderlijk was de pastorale werkster van het tehuis aanwezig. Omdat het niet de gewoonte is dat er na het evangelie een preekje volgt, vroeg ik haar na de viering wat ze ervan vond. Haar antwoord: “Ik heb nog niemand horen reclameren dat de mis daardoor te lang duurt”. Eerlijk gezegd, ik had een meer inhoudelijk antwoord verwacht. Nu leek het erop dat het belangrijkste aan een eucharistie is dat ze niet te lang mag duren. Ze duurde overigens precies een half uur.

3. Mijn moeder was naar de mis geweest samen met mijn tante Alice. Die tante lag met zowat al haar schoonbroers en schoonzussen in ruzie, en dat waren er nogal wat. Mijn moeder zei dat ze verwonderd had opgekeken toen ze haar zus in het Onze Vader luidop hoorde meezeggen ‘zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren’. “Hoe krijgt Alice die woorden over haar lippen?” vroeg ze zich af.

4. Paus Franciscus schrijft in zijn autobiografie ‘Hoop’: “Toen ik al kardinaal was in Buenos Aires, belde la Porota (een prostituée) me weer om te zeggen dat ze met haar vriendinnen een viering wilde organiseren en om te vragen of ik een mis voor hen wilde opdragen in de parochiekerk van San Ignacio. Ik zei natuurlijk ja, maar vroeg me af wie die vriendinnen wel konden zijn. ‘Maar kom wat vroeger, want er zijn er heel wat die willen biechten,’ voegde la Porota eraan toe.”

Vier anekdoten. Eén vraag: hoe beleven mensen de eucharistie? Ongetwijfeld heel erg verschillend. Ik ga hier geen opsomming geven van alle mogelijkheden. Vele daarvan zijn ongetwijfeld zinvol. Wat problematisch is, en bijna godslasterlijk: wanneer misgangers bewust een leven leiden of zelfs een beleid voeren, dat flagrant in tegenstelling is met het evangelie van liefde en barmhartigheid. En die tegenstelling niet eens opmerken.

Tot iemand hen daarop wijst. De inauguratie van de president eindigt traditiegetrouw eveneens met een gebedsdienst in de kathedraal van Washington. Niet zoals Donald Trump dat verwacht heeft. Bisschop Mariann Budde doet tijdens de viering een oproep tot de president om “genade te tonen voor mensen in ons land die nu bang zijn”. Ze noemt daarbij expliciet homoseksuele, lesbische of transgender kinderen, waarvan sommigen door Trumps retoriek en nieuwe beleid nu “vrezen voor hun leven”. In haar preek heeft bisschop Budde verder aandacht voor het lot van migranten en vluchtelingen in de Verenigde Staten, voor “de mensen die onze gewassen plukken en onze kantoorgebouwen schoonmaken, die werken in pluimveebedrijven en vleesverwerkende fabrieken, die de afwas doen nadat we hebben gegeten en nachtshifts draaien in onze ziekenhuizen. Zij hebben misschien niet de juiste papieren, maar de overgrote meerderheid van de immigranten zijn geen criminelen. Zij betalen belastingen en zijn goede buren.” Ze vraagt de president groepen niet langer te demoniseren.

Ja, christelijke liturgie kan (en moet) ook profetisch zijn. Ook in Vlaanderen?

Categorieën: Teksten